شب ادراری

اصطلاح شب ادراری به پروسه ای گفته می شود که کودک طی خواب در بستر خویش ادرار می کند. به شب ادراری٬ بی اختیاری ادرار شبانه نیز می گویند که در کودکان تا سن ۷ سالگی رایج است.

این پروسه ادرار کردن در کودکان کاملا ً غیرارادی می باشد. کودکان زیر ۵ سال توانایی کنترل مثانه را ندارند و به صورت غیرارادی دچار بی اختیاری می شوند. توانایی کنترل ادرار در روز زودتر از کنترل آن در شب در کودک ایجاد می شود.

شب ادراری در پسرها شایع‌تر بوده و حتی در سن بالای ۷ سال به طور نرمال دیده می شود. دخترها زودتر توانایی کنترل ادرار را به دست می آورند و بعد از سن ۶ سالگی این پروسه در آنها رایج نمی باشد.

به شب ادراری٬ بی اختیاری ادرار شبانه که اصطلاح پزشکی مناسب‌تری برای این شرایط می باشد نیز می گویند. اصطلاح بی اختیاری ادرار که به عنوان جایگزینی برای شب ادراری به کار می رود می تواند مطرح کننده ی ادرار کردن فرد در لباس هایش در طی روز و هم در بستر طی خواب نیز باشد.

والدین عموما ً با ادامه دار بودن این پروسه پی درمان های دارویی می روند. حدود ۲۰ درصد کودکان  بالای ۵ سال عادت شب ادراری دارند. با توجه به غیر ارادی بودن این موضوع در صورت ادامه ی آن والدین باید از کودک حمایت کرده و اعتماد به نفس به وی القا کنند. این شرایط به علت تنبلی ویا عدم فرمانبرداری کودک به وجود نمی آید بلکه کاملاً وابسته به تکامل و شرایط فیزیولوژیک وی می با شد.

گزارش شده که حدود ۴۰ درصد کودکان در سن ۳ سالگی و ۲۰ درصد در سن ۵ سالگی عادت شب ادراری را دارند. بعضی مطالعات مطرح می کنند این مسئله در بین دختران و پسران به طور مساوی دیده می شود. این درصد در ۷ سالگی به ۷ درصد و در ۱۰ سالگی به ۵ درصد و طبق مطالعات انجام شده در بالغین به ۱ درصد می رسد.

توانایی کنترل مثانه طی شب معمولا ً با ۲ فاکتور مرتبط است. اولین فاکتور٬ کنترل هورمونی و دومین فاکتور مربوط به ظرفیت احساس پری مثانه می باشد. مکانیسم هورمونی به صورت کاهش تولید ادرار طی شب توسط هورمون وازوپرسین است. مکانیسم بیدار شدن به دنبال احساس پری مثانه توانایی است  که بعد از یک سن خاص در کودک ایجاد می شود و کم و بیش جنبه ی ارثی دارد. در بعضی کودکان هر دو مکانیسم در یک سن و در بعضی در سن متفاوت ایجاد می گردد.

دو نوع شب ادراری به صورت اولیه و ثانویه وجود دارد. نوع اولیه شرایطی است که این عادت از کودکی به طور مستمر وجود داشته و شایع ترین و طبیعی ترین و کم خطرترین نوع می باشد و در اثر مشکلات تکاملی به وجود می آید و با رشد تدریجا ً بر طرف می گردد. در نوع ثانویه ی شب ادراری بعد از یک دوره ی قابل ملاحظه شب های خشک دوباره مشکل مذکور بروز می کند و دلیل آن ممکن است استرس روحی و یا عفونت دستگاه ادراری باشد.