زخم های مخاطی دهان یا آفت زخم هایی است که درون دهان تشکیل می شود. زخم های مخاط دهان در زنان دو برابر بیش تر از مردان بروز می کند و به طور معمول در سن 10 تا 20 سالگی بروز می کند. هرچند ممکنست زود تر از آن هم دیده شود.
نشانه ها- اگر چه زخم های مخاطی می تواند در هر فردی و در روی غشاء مخاطی دهان تشکیل شود بیش از همه در نواحی داخلی گونه و زبان و کام نرم بروز می کند.
به طور معمول به شکل گرد یا تخم مرغی هستند و یک لایه ی خاکستری مایل به سفید رنگ روی آن ها را می پوشاند. این ضایعات توسط یک ناحیه ی متورم و قرمز رنگ احاطه شده است. زخم ها ممکنست به صورت منفرد یا گروهی تشکیل شود و اندازه آن ها از 3 میلی متر تا 2 سانت متغیر است. زخم ها به مدت 3 تا 4 روز دردناک است اما درمان کامل 10 تا 15 روز طول می کشد. زخم های مخاطی ممکنست سالی یک بار بروز کند.
علت ها- هیچ کس نمی داند که چرا آفت دهان بروز می کند، ممکنست بر اثر عفونت ویروسی باشد، یا واکنش آلرژیک یا براثر واکنش خود ایمنی بدن بروز کند ( یعنی بدن فرد واکنش ایمنی درمقابل بافت خودش نشان می دهد ). برخی از افراد با خوردن مواد غذایی اسیدی و بعضی دیگر با مصرف مرکبات مبتلا می شوند اما این موارد از لحاظ علمی ثابت نشده است.
عواملی که بروز آفت در دهان را تحریک می کند ( خودش سبب بروز آن نیست ) شامل آسیب دیدگی، التهاب ( براثر دندان مصنوعی یا مسواک تیز ) ، استعمال دخانیات ، استرس و کمبود ویتامین ب 12و اسید فولیک یا آهن در رژیم غذایی است. در بعضی از زنان شروع قاعدگی هم بروز آفت دهان را تحریک می کند.
درمان- درمانی برای آفت یا پیشگیری از بروز آن وجود ندارد. البته راه هایی برای تسکین درد و ناراحتی های ناشی از آن در مدت 3 -4 روز اول توصیه شده است که از عفونت هم جلوگیری می کند.
به منظور رفع ناراحتی ها ی ناشی از آفت ، از تحریک کردن بافت دهان خودداری کنید یعنی غذاهای ادویه دار و محرک مصرف نکنید. در هنگام مسواک زدن زخم ها را تحریک نکنید. نوعی ژل موضعی با نام بنزوکائین می تواند برای رفع درد به کار رود.
مصرف دهانشویه های ضد میکروب هم در پیشگیری از بروز عفونت موثر است. این مواد را می توان 3 -4 بار در روز به کار برد. بعضی از داروهای ضد درد و ضد میکروب هم وجود دارد که بدون نسخه به فروش می رسد. تعدادی از آن ها عبارتند از :
- محلول پراکسید هیدروژن و آب به نسبت یک دوم
- محلول حاوی یک قاشق غذاخوری نمک و جوش شیرین در 900 میلی لیتر آب
- گلیوکسید ( یک محصول بدون نیاز به نسخه )
- قرار دادن چای کیسه ای مرطوب در ناحیه ی مبتلا
ویتامین ها هم در مواردی که کمبود وجود داشته باشد، تجویز می شود. در مطالعه ی انجام شده در موسسه ی پژوهش دهان و دندان ملی، نیمی از افراد که از کمبود آهن، اسید فولیک یا ویتامین ب 12 رنج می برند به مصرف ویتامین ها پاسخ مثبت نشان می دهند در حالی که نیمی دیگر پاسخ مثبت نداده اند.
اگر به طور مرتب دچار زخم های مخاط دهان یا آفت می شوید، بهتر است که تست آلرژی بدهید زیرا ممکنست عدم مصرف برخی ازغذا ها احتمال بروز زخم های مخاطی ناشی از آلرژی به مواد غذا یی را کاهش دهد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنم؟اگر با موارد زیر رو به رو شدید به پزشک مراجعه کنید:
- زخم های مخاطی دهان به حدی شدید باشد که غذا خوردن را مشکل کند.
- به طور مرتب به زخم های مخاط دهان یا آفت دهان مبتلا می شوید.
مشکلات و بیماری‌های دهان » اختلالات دهان